Η Αττικό Μετρό Α.Ε. (ΑΜ) ιδρύθηκε με το Νόμο 1955/1991 ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας και με μοναδικό μέτοχο της εταιρείας το Ελληνικό Δημόσιο. Με τη σύστασή της επιδιώχθηκε να αντιμετωπιστεί έξω από το πλαίσιο των ρυθμίσεων που αφορούσαν στο στενό αλλά και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, η μελέτη και η κατασκευή του υπόγειου σιδηροδρόμου (Μετρό), κατά τρόπο που να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία κινήσεων και αποτελεσματικότητα στην κατασκευή του έργου. Από το 2011 η ΑΜ ανέλαβε και την αρμοδιότητα εκτέλεσης των έργων Τραμ στην Ελλάδα.
Η ΑΜ ανταποκρινόμενη στους σκοπούς ίδρυσής της παρέχει ήδη στους πολίτες ένα ασφαλές και αξιόπιστο μητροπολιτικό σύστημα Μετρό που μειώνει την κυκλοφοριακή συμφόρηση και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής και το περιβάλλον στην Αθήνα ενώ το ίδιο επιδιώκεται και για τη Θεσσαλονίκη.
Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ ολοκλήρωσε κατά τα τελευταία χρόνια σημαντικά έργα.
Κατά το έτος 2010 παραδόθηκαν στο επιβατικό κοινό οι σταθμοί Χολαργού και Αγίας Παρασκευής στη Γραμμή 3 και ο σταθμός μετεπιβίβασης/υπόγειος χώρος στάθμευσης στο Νομισματοκοπείο. Οι δύο σταθμοί εξυπηρετούν περίπου 19.000 επιβάτες ημερησίως, ο υπόγειος χώρος στάθμευσης είναι 630 θέσεων και ο προϋπολογισμός γι’ αυτά τα έργα ήταν 77 εκατομ. €.
Κατά το έτος 2012 παραδόθηκε σε λειτουργία το νέο αμαξοστάσιο του Μετρό στον Ελαιώνα σε έκταση 85.000 μ2 με εγκαταστάσεις εναπόθεσης, συντήρησης και επισκευών συρμών.
Κατά το έτος 2013 παραδόθηκαν στο επιβατικό κοινό 3 νέες επεκτάσεις του Μετρό της Αθήνας και συγκεκριμένα οι εξής:
- Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ελληνικό, μήκους 5,5 χλμ. με 4 νέους σταθμούς και προϋπολογισμού 400 εκ. €, που εξυπηρετεί περίπου 80.000 επιβάτες ημερησίως
- Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ανθούπολη, μήκους 1,5 χλμ. με 2 νέους σταθμούς και προϋπολογισμού 122 εκ. €,που εξυπηρετεί περίπου 50.000 επιβάτες ημερησίως
- Επέκταση της Γραμμής 3 προς Χαϊδάρι, μήκους 1,4 χλμ., με ένα σταθμό και ένα χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων 380 θέσεων, προϋπολογισμού 112 εκ. €,που εξυπηρετεί περίπου 30.000 επιβάτες ημερησίως
Επίσης, εντός του 2013 ξεκίνησε η κατασκευή νέων έργων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα:
- Η επέκταση του Τραμ από το ΣΕΦ προς το κέντρο Πειραιά, μήκους 5,4 χλμ. μονής γραμμής με 12 νέους σταθμούς και προϋπολογισμού 61 εκ. €.
- Η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, μήκους 4,8 χλμ. με 5 νέους σταθμούς και συνολικού προϋπολογισμού 569 εκ. € (400εκ. € αφορούν στην υπογραφείσα βασική σύμβαση).
Κατά το έτος 2014 :
- Ολοκληρώθηκε ο υπόγειος χώρος στάθμευσης του Κεραμεικού με 270 υπόγειες θέσεις στάθμευσης και με προϋπολογισμό 8,5 εκατ. €.
- Ολοκληρώθηκε η προμήθεια 17 νέων συρμών του Μετρό Αθήνας, και οι οποίοι τέθηκαν σταδιακά σε λειτουργία, για τη βελτίωση της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού.
Με τα έργα αυτά το δίκτυο των Γραμμών 2 και 3 του Μετρό της Αθήνας ανέρχεται πλέον σε περίπου 60 χλμ. (περιλαμβανομένου του κλάδου υποδομής του Προαστιακού προς το Αεροδρόμιο) και σε 40 σταθμούς, που εξυπηρετούν καθημερινά περίπου 880 χιλιάδες επιβάτες. Πρόκειται για μια επένδυση που ανέρχεται συνολικά σε 4,6 δις € και η οποία έχει αλλάξει καθοριστικά τον συγκοινωνιακό χάρτη της Πρωτεύουσας, όπως τις συνθήκες και τις συνήθειες μετακίνησης των κατοίκων – εκτιμάται ότι η μέση ημερήσια μείωση της κυκλοφορίας των ΙΧ λόγω Μετρό ανέρχεται μέχρι σήμερα σε περίπου 170.000 οχήματα. Αλλά και η βελτίωση στο περιβάλλον της Αθήνας λόγω του Μετρό είναι αξιοσημείωτη, καθώς συμβάλει στη μείωση των ρύπων από τα ΙΧ κατά 730 τόνους CO2 ημερησίως.
Η επένδυση αυτή χρηματοδοτήθηκε από τα κοινοτικά προγράμματα και την ΕΤΕπ και πιο συγκεκριμένα με κοινοτική συμμετοχή χρηματοδοτήθηκε περίπου το 45% του προϋπολογισμού των έργων, ενώ η ΕΤΕπ συμμετείχε μέσω δανεισμού στο 37% περίπου.
Συνεχίζεται η κατασκευή των έργων στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα:
- Το βασικό έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης, μήκους 9,6 χλμ. με 13 σταθμούς, αμαξοστάσιο, συρμούς κ.α., συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,3 δις €.
- Η επέκταση της Γραμμής 3 του Μετρό Αθήνας από Σταθμό Αγ. Μαρίνα μέχρι Πειραιά, μήκους 7,6 χλμ. με 6 νέους σταθμούς και συνολικού προϋπολογισμού 745 εκ. €.
- Η επέκταση του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά.
- Η επέκταση του Τραμ από το ΣΕΦ προς το κέντρο Πειραιά
Να σημειωθεί ότι εντός του 2016 προβλέπεται να δημοπρατηθούν τα εξής:
- Προμήθεια 25 νέων οχημάτων του Τραμ της Αθήνας (πρόκειται για επαναδημοπράτηση με νέα τεχνικά δεδομένα των οχημάτων).
- Επιφανειακοί χώροι στάθμευσης για μετεπιβίβαση στο Μετρό, στους σταθμούς Εθν. Άμυνα, Χαλάνδρι και Δουκ. Πλακεντίας.
Πέραν των ανωτέρω έργων προχώρησε εντός της ΑΜ η ωρίμανση για τη δημοπράτηση νέων έργων Μετρό και Τραμ στην Αθήνα, εφ’ όσον εξασφαλισθεί χρηματοδότηση:
- Το πρώτο τμήμα μιας νέας γραμμής Μετρό, της Γραμμής 4, από Άλσος Βεΐκου μέχρι Γουδή, μήκους 12 χλμ. με 14 σταθμούς και προϋπολογισμού περίπου 1,4 δις €.
- Η υπογειοποίηση της Γραμμής 1 των π. ΗΣΑΠ στο τμήμα από Ν. Φάληρο μέχρι Πειραιά με την προσθήκη ενός νέου υπόγειου σταθμού στα Καμίνια. Έργο προϋπολογισμού περίπου 100 εκ. €.
- Επέκταση του Τραμ στην περιοχή του Ελληνικού για τη σύνδεση του δικτύου Τραμ με το Σταθμό Μετρό Αργυρούπολη, μήκους 1,1 χλμ. με 2 σταθμούς, καθώς και επέκταση του υφιστάμενου αμαξοστασίου στην περιοχή. Προϋπολογισμός του έργου περίπου 17 εκ. €.
Επιπρόσθετα, προχωρεί η ωρίμανση μελετών, ερευνών, κλπ. των παρακάτω νέων έργων:
- Της επέκτασης της Γραμμής 2 του Μετρό Αθήνας προς Ίλιον, μήκους 3,5 χλμ. με 3 νέους σταθμούς, προϋπολογισμού 350 εκ. €.
- Της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Σταυρούπολη, μήκους 5 χλμ. με 5 νέους σταθμούς, προϋπολογισμού περίπου 500 εκ. €.
- Της επέκτασης του Τραμ προς Χατζηκυριάκειο/Φρεαττύδα, μήκους 2,8 χλμ. μονής γραμμής, 1 χλμ. διπλής γραμμής και 10 σταθμών, προϋπολογισμού 46 εκ. €
- Της επέκτασης του Τραμ προς Κερατσίνι, μήκους περίπου 4 χλμ. σε 6 σταθμούς, προϋπολογισμού περίπου 130εκ. €, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου αμαξοστασίου του Τραμ στο Σχιστό.
Πέραν των ανωτέρω προωθούνται και νέα έργα για ωρίμανση από την ΑΜ, σε μεσο-μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Πρόκειται κυρίως για τα παρακάτω Έργα του Μετρό Αθήνας:
α. Υπόλοιπα Έργα Μετρό Αθήνας:
- Υπόλοιπες επεκτάσεις Γραμμής 4. Πρόκειται για τις επεκτάσεις του Α τμήματος της Γραμμής, ως εξής:
– Τμήμα Β: Γουδή- Μαρούσι με 9,5 χλμ, 8 σταθμούς, προϋπολογισμού 900 περίπου εκατομ. €.
– Τμήμα Γ: Ευαγγελισμός- Βύρωνας/Α. Ηλιούπολη, με 4,3 χλμ, 3 σταθμούς, προϋπολογισμού 350 εκατομ. €.
– Τμήμα Δ: Άλσος Βεΐκου – Περισσός με 3 χλμ, 2 σταθμούς, προϋπολογισμού 250 εκατομ. €.
– Τμήμα Ε: Μαρούσι-Λυκόβρυση με 4,5 χλμ, με 3 σταθμούς, προϋπολογισμού 350 εκατομ. €.
β. Επέκταση Γραμμής 2 προς Γλυφάδα. Πρόκειται για επέκταση 3 χλμ, με 2 νέους σταθμούς από το Ελληνικό μέχρι το κέντρο της Γλυφάδας, προϋπολογισμού 240 εκατομ. €.
Επίσης, όσον αφορά στο Μετρό Θεσσαλονίκης προωθείται η επέκταση προς Εύοσμο και Κορδελιό, μήκους 4,4 χλμ. με 4 σταθμούς, προϋπολογισμού 440 εκ. €.
Επισημαίνεται ότι ως επακόλουθο της αναγνωρισμένης πορείας της ΑΜ, βασισμένης στις αξίες, στην αποτελεσματικότητα του έμπειρου ανθρώπινου δυναμικού, στην τεχνογνωσία και στην οργάνωσή της για την παραγωγή μεγάλων έργων συγκοινωνιακών υποδομών, η Πολιτεία με σχετικά πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις (Ν.3920/2011 και Ν.4070/2012) ενέταξε στους σκοπούς και στις αρμοδιότητες της εταιρείας:
- Την αρμοδιότητα μελέτης και κατασκευής όλων των έργων μητροπολιτικού σιδηροδρόμου στην Αθήνα, δηλαδή και των έργων της Γραμμής 1 των π. ΗΣΑΠ, όπως και την αντίστοιχη αρμοδιότητα για τα έργα Τραμ στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη και γενικότερα σε όλη την Ελληνική Επικράτεια.
- Την υλοποίηση αστικών παρεμβάσεων, αναπλάσεων δημοσίων χώρων, πεζοδρομήσεων ή άλλων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην ευρύτερη περιοχή των έργων αρμοδιότητας της εταιρείας, δηλαδή στο πλαίσιο των έργων Μετρό και Τραμ.
- Την εκπόνηση για λογαριασμό τρίτων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αντί αμοιβής, μελέτες μεταφορών, μελέτες συγκοινωνιακών έργων, οποιουδήποτε τύπου και σταδίου, μελέτες οργάνωσης και διαχείρισης, ερευνητικά προγράμματα, καθώς και να παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης και διαχείρισης αντίστοιχων έργων σε τρίτους. Να σημειωθεί μάλιστα ότι στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία προχώρησε ήδη σε Σύμφωνο Συνεργασίας με τα ΚΤΕΛ για την διαχείριση των μελετών και της κατασκευής του Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων στον Ελαιώνα, υπεράνω του αμαξοστασίου του Μετρό στην περιοχή αυτή.
Σήμερα στην ΑΜ απασχολούνται συνολικά περίπου 450 άτομα, από τα οποία το 70% είναι πτυχιούχοι ΠΕ (270 μηχανικοί, 17 γεωλόγοι, 15 οικονομολόγοι, 14 δικηγόροι), από τους οποίους μάλιστα περίπου οι μισοί είναι υψηλής εξειδίκευσης με μεταπτυχιακές σπουδές.
Σημειώνεται ότι η ΑΜ τα τελευταία χρόνια επιτυγχάνει την ωρίμανση των έργων της με το δικό της στελεχιακό δυναμικό, εξοικονομώντας έτσι σημαντικά κονδύλια για την εταιρεία. Ως παράδειγμα αναφέρεται το έργο της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, για το οποίο η ωρίμανση του έργου επετεύχθη από τη Διεύθυνση Μελετών, ενώ προωθούνται αντίστοιχα και μάλιστα σε προχωρημένο επίπεδο, οι μελέτες δημοπράτησης της Γραμμής 4.
Επισημαίνεται επίσης η προσπάθεια που καταβλήθηκε από την ΑΜ τα τελευταία χρόνια για την επίτευξη της μέγιστης δυνατής πληρότητας και αρτιότητας των εκπονούμενων μελετών δημοπράτησης, αλλά και όλων γενικά των τευχών δημοπράτησης των έργων της. Αναφέρεται ιδιαίτερα προς τούτο το έργο της επέκτασης της Γραμμής 3 του Μετρό προς Πειραιά, για το οποίο έγιναν συνεχείς έλεγχοι των μελετών και των τευχών δημοπράτησης σε πολλά επίπεδα, ώστε να διασφαλισθεί ότι το έργο θα υλοποιηθεί με τα ελάχιστα κατά το δυνατόν προβλήματα, παρά το μέγεθός του και με πλήρη συμμόρφωση της εταιρείας προς όλες τις θεσμικές και κανονιστικές υποχρεώσεις που προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία και το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα προαναφερόμενα επετεύχθησαν μέσα σε μία πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα, όπου οι κατά καιρούς νομοθετικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης είχαν μόνο αρνητικές επιπτώσεις στην ΑΜ.
Συνοψίζοντας, θα μπορούσε να ειπωθεί, ότι μέσα στο γενικότερο κλίμα της κρίσης και της αβεβαιότητας που επικρατεί στη Χώρα, η ΑΜ επιτυγχάνει βήματα προόδου και εξέλιξης, προσπαθώντας να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη της ανάπτυξης, μέσω των έργων υποδομής που πραγματοποιεί και είναι έτοιμη με την πρώτη ευκαιρία, να αξιοποιήσει τις δυνατότητες χρηματοδότησης μέσα από τα Κοινοτικά προγράμματα σε έργα υποδομής, τόσο του Μετρό, όσο και γενικότερα.
