Υπεγράφη στις 22 Ιουνίου 2021 η σύμβαση έναρξης εργασιών για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας από την Αττικό Μετρό Α.Ε. με την ένωση εταιρειών «ΑΒΑΞ Α.Ε. – GHELLA SpA – ALSTOM Transport S.A», στο Θέατρο Άλσος Βεΐκου, παρουσία του Πρωθυπουργού, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστα Καραμανλή.
Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών, κ. Γιώργος Καραγιάννης, ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ και Διευθύνων Σύμβουλος της Αττικό Μετρό Α.Ε., κ. Νικόλαος Κουρέτας και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΑΒΑΞ, κ. Κωνσταντίνος Μιτζάλης.
Ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παρέλαβε ένα έργο σταματημένο, με πολλά και σύνθετα προβλήματα, και είχε ένα στόχο: Να το ξεμπλοκάρει, ώστε μετά από 15 και πλέον χρόνια να μπει σε τροχιά υλοποίησης.
Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 2019 επανεκκίνησε η διαδικασία ελέγχου των υποφακέλων Δικαιολογητικών συμμετοχής και Τεχνικής Προσφοράς, που είχε σταματήσει. Μετά από νέες προσφυγές, δικαιώθηκε τελικά η επιχειρηματολογία της Αττικό Μετρό στο ΣτΕ κι έτσι προχώρησε το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών και φτάσαμε μέχρι την κατακύρωση του έργου.
Ταυτόχρονα, επιλύθηκαν και όλα τα νομικά ζητήματα που τέθηκαν για την εργολαβία των Πρόδρομων Εργασιών. Η σύμβαση υπεγράφη στα τέλη Μαρτίου.
Οι πρόδρομες εργασίες αφορούν στη μετατόπιση δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφελείας σε όλους τους χώρους που θα γίνουν οι σταθμοί μετρό και τα φρέατα, κυκλοφοριακές μελέτες και παρακάμψεις. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες και μέσα στο καλοκαίρι εγκαθίστανται τα πρώτα εργοτάξια.
Όλες αυτές οι ενέργειες έγιναν μέσα σε 23 μήνες και εν μέσω πανδημίας, επισήμανε ο κ. Καραμανλής και ευχαρίστησε τη διοίκηση και τους εργαζόμενους της Αττικό Μετρό.
Η αλήθεια για το σταθμό στα Εξάρχεια
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έδωσε επίσης απαντήσεις ειδικότερα όσον αφορά στο σταθμό που θα κατασκευαστεί στα Εξάρχεια.
Πρώτον, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν άλλαξε το σχεδιασμό. Αλλά ο σταθμός των Εξαρχείων ήταν εξαρχής στην πλατεία σύμφωνα με το σχεδιασμό, που παρέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ
Δεύτερον, όπως επανέλαβε ο κ. Καραμανλής: «Για εμάς δεν υπάρχουν γειτονιές της Αθήνας που θα αφήσουμε στο ημίφως και σίγουρα δεν υπάρχουν άβατα».
Τρίτον, επισήμανε ότι στο παρελθόν, και σε άλλες περιοχές υπήρχαν αντιδράσεις και τώρα αυτοί που τότε αντιδρούσαν έχουν μείνει χωρίς μετρό και «χτυπάνε το κεφάλι τους στον τοίχο». Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών διαβεβαίωσε κάθε σκεπτόμενο πολίτη ότι δεν θα αφήσει να συμβεί αυτό σε καμία άλλη γειτονιά της πόλης.
«Ο σχεδιασμός της γραμμής 4 είναι δεδομένος, είναι αυτός που παραλάβαμε και από την προηγούμενη κυβέρνηση και είναι δεδομένο ότι έτσι ακριβώς θα προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μας έχει δώσει την οδηγία να προχωρήσουμε, αγνοώντας το όποιο πολιτικό κόστος», ξεκαθάρισε ο κ. Καραμανλής και τόνισε:
«Το μετρό της Αθήνας παίρνει και πάλι μπρος. Σήμερα, ήδη, πάνω από τους μισούς κατοίκους της Αττικής και το 70% των θέσεων εργασίας, έχουν άμεση πρόσβαση στα μέσα σταθερής τροχιάς. Με τη Γραμμή 4, αλλά και τον υπόλοιπο σχεδιασμό μας –όπως η επέκταση προς Πειραιά που ολοκληρώνουμε, ή οι επεκτάσεις προς τη Δυτική Αττική και προς τα Νότια προάστια που προετοιμάζουμε. Το μετρό της Αθήνας συνεχίζει να πηγαίνει πιο μακριά, για να μας φέρνει όλους πιο κοντά».
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών σχολίασε επίσης:
«Το έργο αυτό είναι άλλη μια ευκαιρία να σκεφτούμε πόσα πράγματα έχει κερδίσει η πατρίδα μας, από τη συμμετοχή της αυτά τα 40 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένα μόνο νούμερο θα σας πω: 180 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι εισήλθαν στην ελληνική οικονομία από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή σχεδόν ένα ολόκληρο ΑΕΠ. Χρήματα με τα οποία έγιναν πράξη κυριολεκτικά χιλιάδες μικρά και μεγάλα έργα σε όλη την Επικράτεια.
Ας αναλογιστούμε, λοιπόν, πως θα ήταν η Ελλάδα σήμερα, αν δεν είχε «μπει» στην Ευρώπη, αλλά και πόσο κινδυνεύσαμε – πριν λίγα χρόνια – να βρεθούμε στο περιθώριο της Ευρώπης».
Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης επισήμανε ότι:
«Με τη νέα Γραμμή 4, περιοχές βγαίνουν από την συγκοινωνιακή απομόνωση, περιουσίες αναβαθμίζονται, οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά με ταχύτητα, ασφάλεια αλλά και τη μικρότερη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση. Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο υποδομής που υλοποιείται στην Ευρώπη, ύψους 1,2 δισ ευρώ, ξεκινά. Με το νέο έργο, εξυπηρετούνται πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας, σημαντικά κτίρια και εγκαταστάσεις όπως το ΕΜΠ, η Πανεπιστημιούπολη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Υπουργείο Πολιτισμού, η Νομική Σχολή, το Μουσείο Μπενάκη. Στην πραγματικότητα δίνει τη δυνατότητα σε πάνω από 300.000 συμπολίτες μας να αφήσουν το αυτοκίνητο. Και να αποσυμφορήσουν τους δρόμους, να βελτιώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μετακινήσεων και τη ποιότητα της ζωής μας συνολικά».
Ο κ. Κουρέτας αφού εξήγησε συνοπτικά την πορεία του έργου τόνισε: «Το μεγάλο αυτό έργο θα έχει πολλά περιβαλλοντικά, αναπτυξιακά, κοινωνικά και πολιτισμικά οφέλη. Καινοτομίες σε τραίνα, σε υλικά και συστήματα καθιστούν τη Γραμμή 4 ανάμεσα στα πιο σύγχρονα και εξελιγμένα Μετρό παγκοσμίως».
Ο κ. Μιτζάλης, δήλωσε: «Η αποδεδειγμένη εμπειρία μας σε παρόμοια έργα, αποτελεί εχέγγυο άρτιας ολοκλήρωσης και ταυτόχρονα θέτει ακόμη υψηλότερα τον κατασκευαστικό πήχη. Έναν πήχη που υποσχόμαστε να υπερβούμε και σε αυτό το πολύ απαιτητικό και πολύπλοκο έργο, την κατασκευή της Γραμμής 4».
Τα τεχνικά στοιχεία του έργου
Το πρώτο τμήμα Γραμμής 4 του Μετρό «Άλσος Βεΐκου – Γουδή», έχει σχεδιαστεί με σκοπό να εξυπηρετήσει πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας.
Με την κατασκευή τεσσάρων νέων σταθμών (Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός), θα αποσυμφορηθούν υφιστάμενοι κεντρικοί σταθμοί Μετρό από τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση του επιβατικού κοινού και ιδίως ο σταθμός του Συντάγματος.
Η Γραμμή 4 θα εξυπηρετεί πολλά σημαντικά κτίρια και εγκαταστάσεις, όπως νοσοκομεία, τα Δικαστήρια, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Υπουργείο Πολιτισμού, τη Νομική Σχολή του Ε.Κ.Π.Α., το Μουσείο Μπενάκη (κτίριο Κουμπάρη), το Βρετανικό Συμβούλιο, την Πανεπιστημιούπολη.
Θα συνδέεται δε με τις υφιστάμενες Γραμμές του Μετρό με δύο σταθμούς ανταπόκρισης (Πανεπιστήμιο / Ακαδημία, Ευαγγελισμός).
Η Γραμμή 4 του Μετρό θα εκτείνεται σε μήκος περίπου 13 χλμ από το Άλσος Βεϊκου στο Γαλάτσι έως το Γουδή, εντός των Δήμων Αθήνας, Γαλατσίου, Καισαριανής και Ζωγράφου.
Θα περιλαμβάνει 15 νέους σταθμούς, με τα φρέατα αερισμού τους: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου, Ιλίσια, Γουδή.
Θα κατασκευαστεί επίσης ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) για την Γραμμή 4, με προοπτική ενσωμάτωσης και του ελέγχου λειτουργίας των Γραμμών 1, 2, 3, αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων γραμμών και του Τραμ, καθώς και ένα νέο κτίριο συντήρησης και επισκευών των νέων συρμών, που θα χωροθετηθούν σε διαθέσιμο χώρο στο αμαξοστάσιο Σεπολίων.
Θα κατασκευαστούν τέλος δύο επισταθμοί γραμμής πριν το σταθμό Άλσος Βεΐκου (κάτω από την Λεωφόρο Βεΐκου) και μετά το σταθμό Γουδή (κάτω από τη Λεωφόρο Κατεχάκη), για την εναπόθεση των νέων συρμών, τον καθαρισμό και τη συντήρησή τους.
Κατά μήκος της Γραμμής 4 προβλέπονται εννέα φρέατα ενδιάμεσα ή τερματικά, δηλαδή τα φρέατα ΕΥΔΑΠ, Βεΐκου – Πλυντήριο – Συντήρηση, Βιβλιοθήκης, Διακλάδωσης Ευαγγελισμού, Φορμίωνος, ΝήαρΗστ, Δικαιοσύνης, ΤΒΜ Κατεχάκη, ΓΝΑ.
Η κύρια σήραγγα στο σύνολο του έργου θα είναι διπλής τροχιάς, εσωτερικής ελάχιστης διαμέτρου 8,48 μ, συνολικού μήκους περίπου 10.144 μ και θα κατασκευασθεί με κατ’ ελάχιστον δύο καινούργια μηχανήματα ΤΒΜ (Tunnel Boring Machine, δηλαδή μηχάνημα διάτρησης σηράγγων, ο γνωστός «μετροπόντικας») ολομέτωπης κοπής.
Τα υπόλοιπα τμήματα αποτελούνται από σήραγγες υπόγειας διάνοιξης με συμβατικά μηχανικά μέσα μονής τροχιάς, μεταβαλλόμενης διατομής και τριπλής τροχιάς.
Το έργο επίσης περιλαμβάνει το απαιτούμενο τροχαίο υλικό: 20 αυτόματα τραίνα χωρίς οδηγό, καθώς και όλα τα απαιτούμενα ηλεκτρομηχανολογικά και σιδηροδρομικά συστήματα για τη λειτουργία της Γραμμής.
Αντικείμενο της σύμβασης
Αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκπόνηση της οριστικής μελέτης και της μελέτης εφαρμογής, η κατασκευή των έργων πολιτικού μηχανικού, η προμήθεια, η εγκατάσταση, οι δοκιμές και η θέση σε λειτουργία του ηλεκτρομηχανολογικού και σιδηροδρομικού εξοπλισμού, η συντήρηση του έργου, η εκπαίδευση του προσωπικού και η προμήθεια των ανταλλακτικών της Γραμμής 4 του Μετρό, Τμήμα Α΄ «Άλσος Βεΐκου – Γουδή».
Προϋπολογισμός και διάρκεια έργου
Το συμβατικό τίμημα του έργου είναι, περίπου 1,2 δισ ευρώ συν ΦΠΑ με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και η προβλεπόμενη διάρκεια υλοποίησης του έργου ανέρχεται σε 8 χρόνια.
Θέσεις σταθμών
- Άλσος Βεΐκου
Ο σταθμός Βεΐκου χωροθετείται κάτω από την Λεωφόρο Ομορφοκκλησιάς (Βεΐκου) στο ύψος της οδού Τράλλεων και αποτελεί τερματικό σταθμό.
- Γαλάτσι
Ο σταθμός Γαλάτσι χωροθετείται κάτω από την Λεωφόρο Ομορφοκκλησιάς (Βεΐκου) και επί της συνέχειας αυτής, οδό Αγ. Γλυκερίας.
- Ελικώνος
Ο σταθμός Ελικώνος χωροθετείται στη συμβολή των οδών Αγίας Γλυκερίας και Πάρνηθος κάτω από το λόφο Ελικώνος, σε χώρο πρασίνου- παιδική χαρά.
- Κυψέλη
Ο σταθμός Κυψέλη χωροθετείται στην νοτιοανατολική πλευρά της πλατείας Κανάρη, από την οδό Κυψέλης μέχρι την οδό Βελβενδού.
- Δικαστήρια
Ο σταθμός Δικαστήρια χωροθετείται στα δυτικά του συμπλέγματος των Δικαστηρίων, στη συμβολή των οδών Ευελπίδων και Μουστοξύδη.
- Αλεξάνδρας
Ο σταθμός Αλεξάνδρας χωροθετείται υπόγεια, διαγώνια στον άξονα της Λεωφ. Αλεξάνδρας, στο ύψος της οδού Μουστοξύδη.
- Εξάρχεια
Ο σταθμός Εξάρχεια χωροθετείται επί της πλατείας Εξαρχείων, στη συμβολή των οδών Στουρνάρη και Σπ. Τρικούπη.
- Ακαδημία
Ο σταθμός «Ακαδημία» χωροθετείται κάτω από την οδό Ακαδημίας, στο ύψος μεταξύ των οδών Ιπποκράτους και Σίνα, στην περιοχή των κτιρίων της «Τριλογίας», μεταξύ του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών καθώς και του πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων. Είναι σημαντικός σταθμός ανταπόκρισης με άμεση υπόγεια σύνδεση με τον σταθμό «Πανεπιστήμιο» στην Γραμμή 2.
- Κολωνάκι
Ο σταθμός Κολωνάκι χωροθετείται επί της πλατείας Φιλικής Εταιρείας, γνωστή ως πλατεία Κολωνακίου, στη συμβολή των οδών Σκουφά, Πατριάρχου Ιωακείμ, Καψάλη, Κουμπάρη, και Κανάρη.
- Ευαγγελισμός
Ο σταθμός χωροθετείται κάτω από το πάρκο της Ριζάρη, παράλληλα με την οδό Ριζάρη και σε γωνία περίπου 60 μοιρών με τον υφιστάμενο σταθμό Ευαγγελισμό της Γραμμής 3.
- Καισαριανή
Ο σταθμός Καισαριανή χωροθετείται στην Λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως στο ύψος της Λεωφόρου Βασιλέως Αλεξάνδρου και μεταξύ των οδών Υμηττού και Τζων Κένεντυ.
- Πανεπιστημιούπολη
Ο σταθμός Πανεπιστημιούπολη χωροθετείται στο Δήμο Καισαριανής, βόρεια της εσωτερικής οδικής αρτηρίας του Πανεπιστημιακού χώρου.
- Ιλίσια
Ο σταθμός Ιλίσια χωροθετείται στα Άνω Ιλίσια.
- Ζωγράφου
Ο σταθμός κατασκευάζεται υπογείως κατά μήκος της οδού Γ’ Ορεινής Ταξιαρχίας, με το φρέαρ ανοικτού ορύγματος επί της πλατείας Αλεξανδρή (γνωστή και ως πλατεία Γαρδένιας), στη συμβολή των οδών Γ. Ζωγράφου και Γ’ Ορεινής Ταξιαρχίας με τη λεωφόρο Στρ. Αλεξάνδρου Παπάγου. Κατασκευάζεται με την μέθοδο υπόγειας διάνοιξης με συμβατικά μηχανικά μέσα.
- Γουδή
Ο σταθμός Γουδή χωροθετείται κάτω από την οδό Λοχ. Σπηλιωπούλου, καταλαμβάνοντας και τμήμα της πλατείας Ελευθερίας.
Οφέλη για το περιβάλλον
Συνολικά εκτιμάται ότι θα μετακινούνται με τη Γραμμή 4 του Μετρό περίπου 340.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ οι μετακινήσεις με ΙΧ αναμένεται να μειωθούν κατά 53.000 περίπου ημερησίως και η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 318 tons/ημέρα.
Νέες τεχνολογίες
Οι προδιαγραφές για την Γραμμή 4 ακολουθούν νέα πρότυπα και ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες, καθώς πολλές απαιτήσεις και διαδικασίες έχουν αλλάξει με βάση την εμπειρία από τα προηγούμενα έργα.
Συνοπτικά, μερικά βασικά σημεία αναβάθμισης και βελτίωσης είναι τα εξής:
- Γραμμή με τραίνα χωρίς οδηγό.
- Τραίνα από φιλικά προς το περιβάλλον και σχεδόν πλήρως ανακυκλώσιμα υλικά, με υπεραυτόματα και έξυπνα συστήματα λειτουργίας.
- Πρόβλεψη επιστροφής αναγεννώμενης ενέργειας της πέδης των συρμών.
- Εξελιγμένα συστήματα αυτομάτου ελέγχου όλων των ηλεκτρομηχανολογικών και σιδηροδρομικών συστημάτων.
- Προβλέψεις κυβερνοασφάλειας στη λειτουργία τραίνων και συστημάτων.
- Εξελιγμένα συστήματα επικοινωνιών και εξυπηρέτησης των επιβατών.
Από τη Γραμμή 4 του Μετρό ξεκινά στην Ελλάδα και η εφαρμογή του μοντέλου Building Information Modeling –το λεγόμενο ΒΙΜ. Μια καινοτόμα πλατφόρμα, που ενισχύεται από την Κομισιόν, αλλά αποτελεί και μέρος των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Καλύπτει το κενό ανάμεσα στο μελετητή και τον κατασκευαστή του έργου, συνεισφέροντας στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων σε ό,τι αφορά το τελικό κόστος των έργων, που άλλωστε αποτελεί και ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στην Ελλάδα.
Ομιλία του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή κατά την υπογραφή της σύμβασης έναρξης εργασιών για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας στο Θέατρο Άλσος Βεΐκου
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,
Σήμερα βάζουμε κι επίσημα μπρος ένα σπουδαίο έργο. Το μεγαλύτερο που θα γίνει στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια. Η γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, είναι από εκείνα τα έργα που αλλάξουν την καθημερινότητα του πολίτη στο Λεκανοπέδιο. Αλλά και σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία δίνουν στην οικονομία μας μεγάλη ώθηση για ανάπτυξη.
Γνωρίζουμε όλοι καλά ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο να φτάσουμε ως εδώ. Η διαγωνιστική διαδικασία πέρασε από χίλια κύματα. Όταν ήρθαμε στην κυβέρνηση, το έργο μετρούσε ήδη πολλά χρόνια καθυστερήσεων και αντιμετώπιζε σύνθετα προβλήματα. Τότε, πολλοί σκέφτονταν ότι πρέπει να ακυρωθεί ο διαγωνισμός και να ξεκινήσουν όλα από την αρχή.
Η δική μας θέση ήταν ξεκάθαρη. Δεν θέλαμε να αφήσουμε να πάνε χαμένα όλα αυτά τα χρόνια.
Πήραμε την απόφαση να προχωρήσουμε και με συντονισμένη και συστηματική δουλειά καταφέραμε να ξεμπλοκάρουμε ένα τόσο σημαντικό έργο και τώρα να βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας προσπάθειας, για να το κάνουμε επιτέλους πραγματικότητα.
Υπογράφουμε, λοιπόν, σήμερα τη σύμβαση με τον ανάδοχο για την εκπόνηση της Οριστικής Μελέτης, της Μελέτης Εφαρμογής, της κατασκευής και θέσης σε λειτουργία της Γραμμής 4.
Ανάδοχος αναδείχθηκε από την Αττικό Μετρό Α.Ε. η ένωση εταιρειών «ΑΒΑΞ – GHELLA – ALSTOM».Το συμβατικό τίμημα του έργου ανέρχεται στο 1 δισ. 200 εκατ. ευρώ + ΦΠΑ, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Κι αυτό είναι άλλη μια ευκαιρία να σκεφτούμε πόσα πράγματα έχει κερδίσει η πατρίδα μας, από τη συμμετοχή της αυτά τα 40 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένα μόνο νούμερο θα σας πω:
180 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι εισήλθαν στην ελληνική οικονομία από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή σχεδόν ένα ολόκληρο ΑΕΠ. Χρήματα με τα οποία έγιναν πράξη κυριολεκτικά χιλιάδες μικρά και μεγάλα έργα σε όλη την Επικράτεια.
Ας αναλογιστούμε, λοιπόν, πως θα ήταν η Ελλάδα σήμερα, αν δεν είχε «μπει» στην Ευρώπη, αλλά και πόσο κινδυνεύσαμε – πριν λίγα χρόνια – να βρεθούμε στο περιθώριο της Ευρώπης.
Επιστρέφοντας στο σημαντικό έργο της Γραμμής 4,και πριν αναφερθώ στο μέλλον, για να δούμε τα πολύπλευρα οφέλη του, θα μου επιτρέψετε να κάνω μια πολύ σύντομη αναδρομή στο παρελθόν.
Γιατί η γραμμή 4, με τα όποια προβλήματα έχει αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού που πάντα λέμε, ότι τα μεγάλα έργα δεν ανήκουν σε καμία κυβέρνηση, αλλά στον ελληνικό λαό.
Η καπηλεία των μεγάλων έργων για μικροπολιτική εκμετάλλευση αποτελεί ύβρι. Η πορεία για την ολοκλήρωσή τους συχνά αποτελεί άθροισμα προσπαθειών πολλών διαφορετικών κυβερνήσεων, αφού μπορεί άλλος να συλλαμβάνει την ιδέα ενός έργου, άλλος να το ωριμάζει, άλλος να το δημοπρατεί, άλλος να το συμβασιοποιεί και άλλος να το ολοκληρώνει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα – όπως είδατε και στο video που προβλήθηκε – είναι το μετρό της Αθήνας.
Τα έργα του οποίου ξεκίνησαν την περίοδο 1990-1993, από την τότε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ενώ τα εγκαίνια της γραμμής έγιναν το 2000, επί κυβέρνησης Κώστα Σημίτη.
Αναφορικά με την Γραμμή 4,η αρχική Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό –στα τέλη της δεκαετίας του ’90 – προέβλεπε την κατασκευή όχι μιας νέας γραμμής, αλλά 2 επεκτάσεων της γραμμής 2 και της γραμμής 3.
Το 2004 επελέγη η δημιουργία νέας γραμμής 4 σε σχήμα U.Η πρώτη εξαγγελία για την εκκίνηση του διαγωνισμού έγινε το 2005.Οι μελέτες συγκοινωνιακού επιπέδου ολοκληρώθηκαν το 2006 και είχαμε πλέον το σχεδιασμό της γραμμής και οι μελέτες σε επίπεδο engineering ξεκίνησαν το 2008, επί κυβερνήσεως Κώστα Καραμανλή και Νέας Δημοκρατίας.
Από τότε έγιναν πολλά, αλλά και πολλά που τράβηξαν το έργο αρκετά «πίσω».
Από τα μνημόνια του 2010, μέχρι την περήφανη διαπραγμάτευση του 2015.
Φτάνουμε, όμως, αισίως στο 2017, είχαμε την έναρξη του διαγωνισμού, δηλαδή τη δημοπράτηση του έργου. Αλλά και την αρχή του «χορού» των δικαστικών προσφυγών στο ΣτΕ, που έβαλε πάλι «φρένο» στην υλοποίηση του έργου.
Εμείς, λοιπόν, όπως σας είπα, παραλάβαμε ένα έργο σχεδόν σταματημένο, που αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα.
Κι ο στόχος μας ήταν ένας και μοναδικός:
Να το ξεμπλοκάρουμε, ώστε μετά από 15 και πλέον χρόνια να μπει σε τροχιά υλοποίησης.
Πράγματι, τον Δεκέμβριο του 2019 επανεκκινήσαμε τη διαδικασία ελέγχου των υποφακέλων Δικαιολογητικών συμμετοχής και Τεχνικής Προσφοράς, που είχε σταματήσει.
Μετά από νέες προσφυγές, πετύχαμε τελικά τη δικαίωση της επιχειρηματολογίας της Αττικό Μετρό σύμφωνα με το ΣτΕ κι έτσι προχωρήσαμε στο άνοιγμα των οικονομικών προσφορών.
Μπήκε ένα τέλος στο «γαϊτανάκι» των προσφυγών, που αποτελεί κύρια αιτία καθυστέρησης των έργων στη χώρα μας.
Μετά από μια πυκνή σε γεγονότα διαδικασία, φτάσαμε μέχρι την κατακύρωση του έργου.
Ταυτόχρονα, επιλύσαμε και όλα τα νομικά ζητήματα που τέθηκαν για την εργολαβία των Πρόδρομων Εργασιών και υπογράψαμε σύμβαση στα τέλη Μαρτίου. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες και μέσα στο καλοκαίρι εγκαθίστανται τα πρώτα εργοτάξια. Το έργο μπαίνει στις ράγες και ξεκινάει.
Όλες αυτές οι ενέργειες έγιναν μέσα σε 23 μήνες και εν μέσω πανδημίας.
Και οφείλω να ευχαριστήσω και να συγχαρώ ιδίως τη διοίκηση και τους εργαζόμενους της Αττικό Μετρό.
Σήμερα, όμως, κάνουμε το πιο σημαντικό βήμα.
Συμβασιοποιούμε τη Γραμμή 4, που πρακτικά σημαίνει ότι σήμερα ξεκινά ουσιαστικά η κατασκευή του έργου.
Η στάση της κυβέρνησής μας σε αυτό το έργο, αποδεικνύει πως όλα τα έργα υποδομών τα αντιμετωπίζουμε πάντα με θετική προσέγγιση και ανοιχτό μυαλό.
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι παραλάβαμε μια σειρά από μεγάλα έργα τα οποία αντιμετώπιζαν σύνθετα προβλήματα.
Τα είδαμε όλα, ένα προς ένα.
Με όλους μου τους συνεργάτες στο Υπουργείο, αλλά και με τον ίδιο τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος όπως έχω πει πολλές φορές επιδεικνύει μεγάλο και προσωπικό ενδιαφέρον για τα έργα υποδομών.
Και παρεμβαίνει δίνοντας λύσεις, όπως χαρακτηριστικά στην περίπτωση του βόρειου τμήματος του Ε-65,αλλά και του Πάτρα-Πύργος.
Το πρώτο που κάναμε σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, ήταν να εξετάσουμε αν τα προβλήματα που αντιμετώπιζε το κάθε έργο μπορούσαν να επιλυθούν.
Σε όποιες περιπτώσεις μπορούσαν τελικά να αντιμετωπιστούν στην πράξη όπως για παράδειγμα στη Γραμμή 4-το καταφέραμε και συνεχίσαμε τη διαγωνιστική διαδικασία.
Νομίζω όλοι μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε για πόσο σπουδαίο κατασκευαστικό έργο μιλάμε:
Το πρώτο τμήμα του, έχει μήκος περίπου 13 χλμ και περιλαμβάνει 15 νέους σταθμούς, οι οποίοι εκτείνονται κατά μήκος 4 Δήμων.
Θα ξεκινά από εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, στο Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι, από εκεί στα Εξάρχεια, το Κολωνάκι και τον Ευαγγελισμό, στη συνέχεια στην Καισαριανή και την Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου, για να καταλήξει στο Γουδή.
Το έργο περιλαμβάνει επίσης ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας για τη Γραμμή 4,με προοπτική ενσωμάτωσης και του ελέγχου λειτουργίας των Γραμμών 1, 2 και 3,αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων γραμμών του Τραμ.
Η γραμμή 4 είναι ένα έργο, εκτός των άλλων, που έχει και ιδιαίτερα έντονο το στοιχείο της καινοτομίας.
Πρώτα απ’ όλα, από αυτό σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε και την εφαρμογή του μοντέλου Building Information Modeling –το λεγόμενο ΒΙΜ. Μια καινοτόμα πλατφόρμα, που ενισχύεται από την Κομισιόν, αλλά αποτελεί και μέρος των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, συνεισφέροντας στην εξοικονόμηση πόρων και χρόνου.
Και βέβαια, όταν ολοκληρωθεί, θα έχουμε μια υπερσύγχρονη, ασφαλή γραμμή, με τραίνα χωρίς οδηγό και υπεραυτόματα συστήματα για τη λειτουργία τους. Είναι αυτονόητο ότι ένα τέτοιο έργο, συνεισφέρει καθοριστικά στην ανάπτυξη και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Και μεσο-μακροπρόθεσμα, ανεβάζει την αξία των περιοχών από τις οποίες περνάει και ενισχύει την τοπική οικονομία.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η γραμμή 4 θα αλλάξει την καθημερινότητα σε όλη την Αθήνα και ιδίως σε ορισμένες από τις πιο επιβαρυμένες και πυκνοκατοικημένες περιοχές της.
Θα αλλάξει το συγκοινωνιακό χάρτη της πόλης και τις μετακινήσεις χιλιάδων συμπολιτών
μας. Διευκολύνει την πρόσβαση σε σημαντικά κτήρια όπως Δικαστήρια, Νοσοκομεία και Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ενώ αναμένεται να αποσυμφορήσει κεντρικούς σταθμούς–όπως το Σύνταγμα– από τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση του επιβατικού κοινού.
Και βέβαια, είναι ένα έργο νέας γενιάς, σύγχρονο, φιλο-περιβαλλοντικό, το οποίο επεκτείνει το υπόγειο σιδηροδρομικό δίκτυο της Πρωτεύουσας.
Ενδεικτικά αναφέρω 4 νούμερα:
- 340.000 επιβάτες την ημέρα.
- Άρα 53.000 λιγότερα αυτοκίνητα στο δρόμο.
- Κι αυτό με τη σειρά του σημαίνει κάθε μέρα 1.216 μεγαβατώρες εξοικονόμηση ενέργειας
- και 318 τόνοι λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Ενώ ακόμα και τα ίδια τα τραίνα, θα είναι κατασκευασμένα από φιλικά προς το περιβάλλον και σχεδόν πλήρως ανακυκλώσιμα υλικά.
Κι εδώ θα ήθελα να κάνω μια παρένθεση για να πω τα εξής:
Τα σιδηροδρομικά έργα στη χώρα μας, υπόγεια και επίγεια, είναι τα έργα της επόμενης 15ετίας.Είναι έργα σύγχρονα, φιλικά προς το περιβάλλον, που προσφέρουν ασφαλείς και γρήγορες μετακινήσεις.
Η αλήθεια είναι ότι ιδίως το επίγειο σιδηροδρομικό δίκτυο, που ενώνει τις πόλεις της χώρας μας, έχει μείνει πίσω. Τα προηγούμενα χρόνια δόθηκε έμφαση στο οδικό δίκτυο, το οποίο όμως πλέον – με τα έργα που δρομολογούμε – ολοκληρώνεται.
Σύντομα, θα ανακοινώσουμε ένα πολύ φιλόδοξο αλλά ρεαλιστικό πρόγραμμα σιδηροδρομικών έργων, το οποίο όταν υλοποιηθεί θα αλλάξει τον χάρτη των μεταφορών στη χώρα. Επιτέλους μπαίνουμε στην εποχή της ηλεκτροκίνησης.
Ενώ, βέβαια, στις μεγάλες πόλεις της χώρας καταφέραμε να ξεμπλοκάρουμε, τόσο το μετρό της Θεσσαλονίκης, όσο και τη Γραμμή 4 στην Αθήνα.
Βέβαια, επειδή πάντα είμαστε απολύτως ειλικρινείς, οφείλουμε να πούμε και κάτι ακόμα στους πολίτες:
Ένα έργο τόσο μεγάλης κλίμακας, εντός του αστικού ιστού της πρωτεύουσας, είναι αναμενόμενο σε συγκεκριμένα σημεία να επιφέρει και ορισμένες παροδικές δυσκολίες στην καθημερινότητα των πολιτών.
Νομίζω όμως ότι όλοι θα συμφωνήσουμε ότι τα οφέλη είναι τόσο σπουδαία, που αξίζει τον κόπο. Κι εδώ θα ήθελα να σταθώ στο ζήτημα των Εξαρχείων.
Θέλω να επισημάνω 3 πράγματα:
Πρώτα απ’ όλα, και για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους, εμείς κανένα σχεδιασμό δεν αλλάξαμε. Ο σταθμός ήταν στην Πλατεία από το σχεδιασμό που μας παρέδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Δεύτερον, για εμάς δεν υπάρχουν γειτονιές της Αθήνας, που θα αφήσουμε στο ημίφως και σίγουρα δεν υπάρχουν άβατα.
Και τρίτον, κι απευθύνομαι προς όλους τους σκεπτόμενους πολίτες. Στο παρελθόν, και σε άλλες περιοχές υπήρχαν αντιδράσεις και τώρα αυτοί που τότε αντιδρούσαν έχουν μείνει χωρίς μετρό και χτυπάνε το κεφάλι τους στον τοίχο.
Διαβεβαιώνουμε σήμερα εδώ τους πάντες, ότι εμείς δεν θα αφήσουμε να συμβεί αυτό σε καμία άλλη γειτονιά της Αθήνας. Ο σχεδιασμός της γραμμής 4 είναι δεδομένος, δεν αλλάζει είναι αυτός που παραλάβαμε και από την προηγούμενη κυβέρνηση και είναι δεδομένο ότι έτσι θα προχωρήσουμε στην υλοποίησή του.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μας έχει δώσει την οδηγία να προχωρήσουμε, αγνοώντας το όποιο πολιτικό κόστος.
Συνεχίζουμε εντατικά, λοιπόν. Το μετρό της Αθήνας παίρνει και πάλι μπρος.
Σήμερα, ήδη, πάνω από τους μισούς κατοίκους της Αττικής και το 70% των θέσεων εργασίας, έχουν άμεση πρόσβαση στα μέσα σταθερής τροχιάς.
Με τη γραμμή 4,αλλά και τον υπόλοιπο σχεδιασμό μας –όπως η επέκταση προς Πειραιά που ολοκληρώνουμε, ή οι επεκτάσεις προς τη Δυτική Αττική και προς τα Νότια προάστια που προετοιμάζουμε, αλλάζει η μορφή αυτής της πόλης.
Το μετρό της Αθήνας συνεχίζει να πηγαίνει πιο μακριά, για να μας φέρνει όλους πιο κοντά.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Ομιλία του Γενικού Γραμματέα Υποδομών κ. Γιώργου Καραγιάννη κατά την υπογραφή της σύμβασης έναρξης εργασιών για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας στο Θέατρο Άλσος Βεΐκου
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της κυβερνήσεως, κυρίες και κύριοι Υπουργοί, εξοχότατε κύριε Πρέσβη, κύριοι Βουλευτές, κύριε Περιφερειάρχα, κύριοι Δήμαρχοι, κύριες και κύριοι.
Σήμερα, είναι μια σπουδαία ημέρα για τη χώρα μας. Μια σπουδαία μέρα για την Αθήνα, για τις υποδομές της. Αλλά και για το Μετρό. Μια νέα εποχή ουσιαστικά, ξεκινά. Η σημερινή ημέρα είναι από εκείνες που θα θυμόμαστε όλοι για τα επόμενα χρόνια.
Σας καλωσορίζω λοιπόν, στη τελετή υπογραφής της σύμβασης του Ελληνικού Δημοσίου με την κατασκευαστική κοινοπραξία για τη νέα Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας.
Με τη Νέα Γραμμή, περιοχές βγαίνουν από την συγκοινωνιακή απομόνωση, περιουσίες αναβαθμίζονται, οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά με ταχύτητα, ασφάλεια, αλλά και τη μικρότερη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Το μεγαλύτερο δημόσιο έργο υποδομής που υλοποιείται στην Ευρώπη, ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ ξεκινά, για να αλλάξει όσα ξέραμε και να κάνει τη ζωή μας καλύτερη.
Επιτρέψτε μου όμως να σας πω το πως φτάσαμε ως εδώ σήμερα.
Είναι κάποιες ημερομηνίες – ορόσημα κατά τη διάρκεια των χρόνων, που όσα χρόνια και αν περάσουν, ότι και αν γίνει, θα πρέπει να παραμένουν χαραγμένες στη μνήμη και τη συνείδηση όλων μας.
Είδατε και στο βίντεο προηγουμένως, σημαντικές στιγμές στη πορεία κατασκευής του Μετρό της Αθήνας. Θέλω να σταθώ μόνο σε 3 στιγμές ορόσημα στη μεγάλη αυτή πορεία.
Το 1977, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ύστερα από διεθνή διαγωνισμό, ανέθεσε σε γαλλοελληνική κοινοπραξία τις προμελέτες ενός δικτύου 5 νέων γραμμών μετρό, πάνω στην οποία εν πολλοίς βασίστηκε η υλοποίηση του δικτύου, εν τέλει.
Το 1991,η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη υπέγραψε τη σύμβαση για την κατασκευή 2 γραμμών μετρό, των γνωστών πλέον Γραμμών 2 και 3 του μετρό, οι οποίες εν τέλει παραδόθηκαν τμηματικά από το 2000 και μετά, ενώ ίδρυσε και την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.
Το 2004 μπήκαν τα θεμέλια του σχεδιασμού της νέας γραμμή με τη μορφή U που υλοποιείται σήμερα.
Από τότε, σχεδιάστηκαν και ολοκληρώθηκαν επεκτάσεις, όπως εκείνη της Γραμμής 3 προς το Αεροδρόμιο και τον Πειραιά, καθώς και οι αμφίπλευρες διευρύνσεις της Γραμμής 2.
Σήμερα, είναι μια ημέρα αντάξια των παραπάνω, αφού ξεκινούν και επίσημα οι εργασίες για τη νέα Γραμμή του Μετρό.
Το πρώτο τμήμα της θα εκτείνεται από εδώ, το Άλσος Βείκου στο Γαλάτσι, ως το Γουδή, θα διαπερνά τη καρδιά του αστικού ιστού της Αθήνας με μια γραμμή μήκους 13 χιλιομέτρων και 15 νέων σταθμών, που μαζί με την επέκταση στον Πειραιά, που ολοκληρώνεται το καλοκαίρι του 2022, καθώς και τις νέες επεκτάσεις που προγραμματίζονται, θα αλλάξουν για πάντα τις κυκλοφοριακές συνθήκες στη πρωτεύουσα.
Με το νέο έργο, εξυπηρετούνται πολλές πυκνοκατοικημένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας, σημαντικά κτίρια και εγκαταστάσεις όπως το ΕΜΠ, η Πανεπιστημιούπολη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Υπουργείο Πολιτισμού, η Νομική Σχολή, το Μουσείο Μπενάκη.
Στη πραγματικότητα δίνει τη δυνατότητα σε πάνω από 300.000 συμπολίτες μας να αφήσουν το αυτοκίνητο και να αποσυμφορήσουν τους δρόμους, να βελτιώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μετακινήσεων και τη ποιότητα της ζωής μας συνολικά.
Το έργο ξεκινά με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και Υπουργό Υποδομών τον Κώστα Καραμανλή.
Και αυτό θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι δεν είναι τυχαίο, αφού τα τελευταία 2 έτη δώσαμε μεγάλη μάχη προκειμένου να σωθεί ο διαγωνισμός και να προχωρήσει το έργο.
Δεν υπάρχει από πλευράς μας καμία διάθεση μηδενισμού της προσφοράς των υπολοίπων κυβερνήσεων και κομμάτων.
Άλλωστε, τα δημόσια έργα υπερβαίνουν το χρόνο ζωής των κυβερνητικών θητειών και είναι το χαρακτηριστικό πεδίο όπου απαιτούνται διακομματικές συναινέσεις και δεν χωρούν μικροκομματικά παιχνίδια.
Τα έργα, λοιπόν, δεν ανήκουν σε κανέναν άλλο, παρά μόνο στην ελληνική κοινωνία που τα πληρώνει.
Αν πρέπει όμως να μνημονεύσουμε και κάποιον ακόμα, αυτός είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το έργο αυτό όπως και ολόκληρο το μετρό, χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και δίχως τη παρουσία μας στο σκληρό πυρήνα της Ένωσης, θέλω να σας διαβεβαιώσω πως ούτε ράγα μετρό, δε θα υπήρχε σήμερα στη χώρα.
Το μετρό δεν είναι τυχαία το μέσο μαζικής μεταφοράς που χαίρει καθολικής εκτίμησης από τους πολίτες, αφού έχει όλα τα χαρακτηριστικά που ζητούν, δηλαδή συνδυάζει λειτουργικότητα, καθαριότητα, ευπρέπεια και αποτελεί πυξίδα για το μέλλον των δημόσιων μεταφορών στη χώρα.
Είναι αναμφίβολα μια σημαντική στιγμή στη ζωή όλων όσων ασχολούνται με τα έργα υποδομής στη χώρα και είμαι εξαιρετικά υπερήφανος, που ως Γενικός Γραμματέας Υποδομών είμαι μέρος αυτής.
Είναι βέβαιο πως από αύριο ξεκινά ένα νέο ταξίδι με δυσκολίες και προκλήσεις ως τη μέρα που το έργο θα δοθεί σε λειτουργία.
Είναι υποχρέωση όλων μας, πολιτικών, υπηρεσιακών και κατασκευαστών, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να δώσουμε το καλύτερο εαυτό μας προκειμένου να παραδοθεί ένα έργο στολίδι για την Αθήνα, εγκαίρως και χωρίς προβλήματα.
Παραμένουμε σταθερά αισιόδοξοι και έτοιμοι για τη νέα πρόκληση. Και είμαι βέβαιος πως θα τα καταφέρουμε.
