Τα έργα Μετρό ως έργα Βιώσιμης Ανάπτυξης
του Καθηγητή Γιάννη Α. Μυλόπουλου
Προέδρου της Αττικό Μετρό Α.Ε.
Ο ρόλος των υποδομών είναι κομβικός για τον βιώσιμο αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας γιατί οι υποδομές είναι οι βάσεις, πάνω στις οποίες οικοδομούνται νέες αναπτυξιακές ευκαιρίες, αλλά και οι προϋποθέσεις για τη βελτίωση της καθημερινότητας χιλιάδων πολιτών.
Tα έργα Μετρό είναι έργα βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς συμβάλλουν:
> στην οικονομική ανάπτυξη,
> στην προστασία του αστικού περιβάλλοντος,
> στη βελτίωση των συνθηκών και της ποιότητας της ζωής,
> Εκτός αυτών, η εμπειρία του μετρό στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη αποδεικνύει ότι το έργο συμβάλλει και στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού των πόλεων, όπου κατασκευάζονται και λειτουργούν.
Αποδεδειγμένα πια και στην Ελλάδα, τα έργα μετρό λειτουργούν ως εργαλεία οικονομικής ανάπτυξης, αφού κατά την κατασκευή τους δίνεται ώθηση στις τοπικές οικονομίες, με την απορρόφηση κονδυλίων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Αξίζει να αναφερθεί ότι με βάση μελέτη του ΙΟΒΕ του 2015, για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται στον τομέα των μεγάλων έργων προστίθενται 1,8 ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας, εκ των οποίων τα 0,4 πηγαίνουν στα ταμεία του κράτους. Ενώ για κάθε ένα εκατομμύριο ευρώ αξίας που παράγεται δημιουργούνται 13 θέσεις εργασίας που αφορούν άμεσα τον κλάδο των κατασκευών και 39 θέσεις εργασίας σε 86 διαφορετικά επαγγέλματα σε ολόκληρη την οικονομία.
Επιπλέον, με τη λειτουργία του μετρό προσφέρονται αυτόματα νέες δυνατότητες στις μετακινήσεις εντός πόλεων, που δίνουν νέες ευκαιρίες στον τουρισμό και τονώνουν την εμπορική και επιχειρηματική δραστηριότητα.
Παράλληλα, η αναπτυξιακή διάσταση των έργων μετρό συμβαδίζει και με άλλες κρίσιμες παραμέτρους της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως το περιβάλλον. Τα οφέλη από τη λειτουργία του μετρό επεκτείνονται και στον τομέα της προστασίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος, καθώς η επίλυση του συγκοινωνιακού προβλήματος και ο δραστικός περιορισμός της κίνησης των αυτοκινήτων εντός των πόλεων, όπου λειτουργεί μετρό, προκαλούν σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, με ευεργετικές επιπτώσεις στο φαινόμενο του Θερμοκηπίου και επιφέρουν θεαματική βελτίωση στην κατάσταση του αστικού περιβάλλοντος.
Επιπλέον, η ταχύτητα των μετακινήσεων, όσο και η αξιοπιστία των δρομολογίων αλλάζουν ριζικά τις συνθήκες και βελτιώνουν εντυπωσιακά την ποιότητα της ζωής στις πόλεις με μετρό. Οι 1,600,000 επιβάτες, που ισοδυναμούν με περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού της Αθήνας και του Πειραιά, που χρησιμοποιούν καθημερινά τα μέσα σταθερής τροχιάς στο λεκανοπέδιο, (μετρό, ηλεκτρικός, τραμ και προαστιακός), αποτελούν την καλύτερη μαρτυρία για την αλλαγή των συνθηκών ζωής στο πολεοδομικό συγκρότημα της Αττικής, ως αποτέλεσμα της κατασκευής των συγκοινωνιακών έργων σταθερής τροχιάς.
Τα έργα μετρό, δηλαδή, έχουν έντονο κοινωνικό αποτύπωμα, καθώς στην περίπτωση της κατασκευής και λειτουργίας του μετρό, ωφελούνται όλοι, και κυρίως οι εργαζόμενοι και οι ανήκοντες στις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις, καθώς μπορούν να μετακινηθούν γρήγορα και με ασφάλεια στους τόπους εργασίας τους.
Θα μου επιτρέψετε να κάνω ειδική αναφορά στη σχέση του Μετρό με τον Πολιτισμό και ιδιαίτερα στην αναπτυξιακή διάσταση, στην αναπτυξιακή ευκαιρία που μπορεί να πυροδοτήσει αυτή η συνάντηση. Πέραν των συγκοινωνιακών, οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει το Μετρό, η ελληνική εμπειρία αποδεικνύει ότι το έργο συμβάλλει και στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού των πόλεων, όπου τα έργα μετρό κατασκευάζονται και λειτουργούν. Το παράδειγμα της Αθήνας, με την αποκάλυψη «της πόλης κάτω από την πόλη» και την έκθεση των ευρημάτων στους σταθμούς του Μετρό, η ανάδειξη των ευρημάτων από την κατασκευή της επέκτασης στον Πειραιά κατά τη προηγούμενη χρονιά με την έκθεση «Στην Επιφάνεια», καθώς και οι αρχαιολογικές εργασίες που συνεχίζονται στη Θεσσαλονίκη πιστοποιούν τον πολιτιστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσουν τα έργα του Μετρό.
Η συνύπαρξη ενός μεγάλου τεχνικού έργου υποδομής, όπως είναι το Μετρό, με τo παρελθόν, την ιστορία και τον πολιτιστικό μας πλούτο είναι σε θέση να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για την τοπική οικονομία μετά την ολοκλήρωσή του.
Για να γίνει αυτό κατανοητό, θα σας μιλήσω για «το πείραμα της Θεσσαλονίκης». Το ονομάσαμε έτσι καθώς στο έργο μας στη Θεσσαλονίκη εφαρμόζεται μια καινοτόμος προσέγγιση, αυτή της συνάντησης της Τεχνολογίας αφενός με τον Πολιτισμό αφετέρου. Μέσα από τη πρότασή μας, το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα που βρέθηκε στο σταθμό «Βενιζέλου» θα διατηρηθεί κατά χώραν και θα συνυπάρξει αρμονικά, ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος, με τον σταθμό του Μετρό που θα κατασκευαστεί στο ίδιο σημείο. Ο Σταθμός «Βενιζέλου» θα αποτελέσει με την ολοκλήρωσή του όχι απλώς έναν ακόμη σταθμό της γραμμής του Μετρό αλλά ένα σημαντικό τοπόσημο μοναδικής αξίας, καθώς θα αναδεικνύει τις δυνατότητες συνύπαρξης μεταξύ έργων πολιτισμού και σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων.
Η συμβολή στην ανάπτυξη μιας εταιρείας σαν την «Αττικό Μετρό», που χαρακτηρίζεται από την υψηλή της τεχνογνωσία και το άρτια καταρτισμένο προσωπικό της, μπορεί να επεκταθεί και πέραν των συνόρων της χώρας. Η υψηλή τεχνογνωσία και η μεγάλη εξειδίκευσή της, μπορεί να γίνουν όχημα για νέες αναπτυξιακές δραστηριότητες στο εξωτερικό, που θα ενισχύσουν τον συρρικνωμένο, λόγω λιτότητας, κρατικό προϋπολογισμό, ανοίγοντας ταυτόχρονα και νέες θέσεις εργασίας. Αυτή είναι μια βασική επιδίωξη της Αττικό Μετρό Α.Ε. την οποία όμως θα επιχειρήσουμε να επιτύχουμε με τρόπο συστηματικό και συντεταγμένο, όχι αποσπασματικό και ευκαιριακό, όπως γίνονταν έως σήμερα, με τη συμμετοχή σε χώρες της Μ. Ανατολής, σε ιδιωτική βάση, στελεχών της εταιρείας που έπαιρναν για το σκοπό αυτό άδεια άνευ αποδοχών. Σε αυτό το πλαίσιο, στο νέο οργανόγραμμα της εταιρείας θεσπίσαμε Διεύθυνση Στρατηγικής Ανάπτυξης και ξεχωριστό Τμήμα Έργων Εξωτερικού, ενώ έχουμε ήδη επαφές για ανάληψη έργων στο εξωτερικό με χώρες όπως το Ισραήλ και η Σερβία. Σύντομα ελπίζουμε ότι η Αττικό Μετρό Α.Ε. θα είναι ένα παράδειγμα εξωστρέφειας για όλο το δημόσιο τομέα, που θα αποδεικνύει ότι η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό αποδίδει καρπούς.
Η Αττικό Μετρό Α.Ε. αλλάζει σελίδα και ανανεωμένη κοιτά το μέλλον με αποφασιστικότητα και αισιοδοξία, έτοιμη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εποχής και να συνεισφέρει στην προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης, παραγωγικής ανασυγκρότησης και κοινωνικής συνοχής που έχει ανάγκη η χώρα. Το Μετρό δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως ένα απλό κατασκευαστικό έργο, αλλά ως ένα σύνθετο έργο υπέρ της ανάπτυξης, του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και του πολιτισμού.
